Czujniki i ograniczniki temperatury na straży procesów przemysłowych

Automatyka przemysłowa to ważna dziedzina, dzięki której powstają wyspecjalizowane urządzenia do kontroli i sterownia procesami produkcji. W szerokiej gamie produktów znajdują się m.in. konduktometry, mierniki kwasowości, manometry oraz zaawansowane sterowniki mocy. Niezwykle istotną rolę odgrywają też mierniki temperatury oraz kontrolery STB. Zobacz, czym się różnią i za co odpowiadają.

Znaczenie precyzyjnej kontroli temperatury w przemyśle

W warunkach przemysłowych temperatura określana jest jako „stopień tendencji do dzielenia się energią termiczną z innymi przedmiotami lub otoczeniem”. Oznacza to, że jeśli dwa ciała różnią się między sobą poziomem ciepła, oba będą dążyły do jego wyrównania. Kontrolowanie temperatury w procesie produkcji bywa niezwykle istotne. Niektóre technologie wymagają utrzymania precyzyjnie ustalonych warunków. Zbyt ciepłe lub zbyt chłodne otoczenie negatywnie wpływa na finalny produkt. Przykładem może być chociażby hartowanie powierzchni.

Do pomiarów temperatury służą różnego rodzaju czujniki, które oferuje firma Kajot Automatik. Z uwagi na różnorodność procesów i jeszcze większą różnorodność materiałów, których temperatura jest mierzona, istnieje wiele odmian czujników. Jedne z nich służą do mierzenia cieczy, żeli, inne – do ciał stałych. Różnią się one konstrukcją i zasadami działania, ale zawsze służą do jednego – wykazania ciepłoty badanego środowiska.

Rodzaje czujników temperatury

Podstawowy podział czujników temperatury to klasyfikacja pod kątem sposobu pomiaru. Może on być dotykowy, czyli następować przez bezpośredni kontakt z substancją lub obiektem, oraz bezdotykowy, mierzący emitowaną przez rozgrzane ciało energię. Oto najpopularniejsze rodzaje czujników.

• Termopara – jeden z rodzajów czujników dotykowych. Jak sugeruje nazwa, jest to zespolenie dwóch metali o różnych właściwościach. Pod wpływem temperatury powstaje między nimi niewielkie napięcie elektryczne. Im wyższa temperatura połączenia, tym wyższe napięcie. Termopary to czujniki o wielu zaletach. Są niewielkie, niezawodne i niedrogie, a co za tym idzie – często wykorzystywane.
• Termistor – to czujnik rezystancyjny wykonany z półprzewodnika, działający w oparciu o pomiar rezystancji, czyli oporu. Ten ostatni zmienia się pod wpływem zmiany temperatury obiektu. Termistory mogą mieć dodatni, ujemny lub skokowy wskaźnik rezystancji.
• Termorezystor – nieco bardziej skomplikowana forma termistora, która znalazła zastosowanie w przemyśle z uwagi na wysoką temperaturę topnienia.
• Pirometr – czujnik do pomiarów bezdotykowych. Mierzy fale o długości odpowiadającej promieniowaniu widzialnemu oraz podczerwieni. Ogromną zaletą pirometru jest możliwość pomiaru bardzo wysokich temperatur oraz mała skala błędu.

Poza czujnikami temperatury w urządzeniach przemysłowych i na liniach produkcyjnych wykorzystuje się też ograniczniki temperatury, znane jako kontrolery STB. Kontroler współpracujący z miernikiem rejestruje wzrost wartości. Kiedy osiąga poziom temperatury określany jako alarmowy, wyłącza dopływ prądu lub pary, zamykając jej zawór. Specyfiką tych urządzeń jest stałe pozostawanie w stanie wyłączenia. Dzięki temu nie narażają one pracownika czy użytkownika na niebezpieczeństwo związane z niekontrolowanym rozruchem. To użytkownik decyduje po ewentualnej konserwacji, czy urządzenie nadaje się do ponownego użytku i to on dokonuje ponownego uruchomienia.