Co należy wiedzieć o badaniach medycyny pracy?
Przed zatrudnieniem nowej osoby obowiązkiem każdego pracodawcy jest skierowanie przyszłego pracownika na badania lekarskie do lekarza medycyny pracy. Lekarz oceni stan zdrowia i określi, czy potencjalny pracownik może wykonywać pracę na określonym stanowisku. Również osoby będące już zatrudnione w danej firmie podlegają okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim. Co warto wiedzieć o badaniach u lekarza medycyny pracy?
Charakterystyka badań u lekarza medycyny pracy
Medycyna pracy to wielodyscyplinarna dziedzina, która zajmuje się ochroną zdrowia osób, które w swojej pracy mają do czynienia ze szkodliwymi czynnikami środowiskowymi, a także profilaktyką zdrowia oraz diagnozowaniem i leczeniem chorób zawodowych. Lekarz medycyny pracy przeprowadza wstępne, okresowe i kontrolne badania, aby określić, czy dana osoba może wykonywać pracę na przydzielonym stanowisku. Zadaniem lekarzy medycyny pracy jest diagnozowanie zagrożeń w miejscu pracy, określenie czynników szkodliwych, wyznaczenie odpowiednich warunków, które nie wpłyną negatywnie na zdrowie pracownika, diagnozowanie chorób zawodowych, przeprowadzenie profilaktyki zdrowotnej osób zatrudnionych, a w efekcie klarowne stwierdzenie zdolności lub niezdolności do zatrudnienia czy wykonywania danej pracy. Zgodnie z prawem pracodawca ma obowiązek skierować pracownika na badania lekarskie, a pracownik musi się im poddać. Odmowa wykonania badań lekarskich rozumiana jest jako naruszenie obowiązków pracowniczych. W efekcie pracodawca ma pełne prawo do wypowiedzenia umowy, a nawet do zwolnienia dyscyplinarnego.
Co obejmują wstępne badania medycyny pracy?
Jeżeli w przyszłej pracy osoba nie będzie miała styczności ze szkodliwymi substancjami lub czynnikami ryzyka, wizyta u lekarza medycyny pracy nie trwa zwykle dłużej niż kilkanaście minut. Zakres przeprowadzanych badań jest ściśle związany ze stanowiskiem, na jakim pracownik podejmuje pracę. Lekarz podczas wywiadu może zapytać o choroby przewlekłe, przebyte operacje, schorzenia rodzinne, a także o przyjmowane leki obecnie lub na stałe. Konieczne będzie również osłuchanie klatki piersiowej, wykonanie pomiaru ciśnienia krwi i poziomu cukru we krwi oraz sprawdzenie wzroku i słuchu pacjenta. Lekarz medycyny pracy zapozna się również z wynikami morfologii krwi oraz badania moczu. Jeżeli przyszły pracownik na co dzień nosi okulary, soczewki lub aparat słuchowy, istotne, aby zabrać te akcesoria na wizytę lekarską. Obowiązek wykonania wstępnych badań lekarskich ma również pracownik zmieniający stanowisko.
Czym różnią się okresowe i kontrolne badania medycyny pracy?
Niezależnie od wykonywanego zawodu każdy pracownik ma obowiązek poddać się okresowym badaniom lekarskim. Ich zakres i częstotliwość jest ściśle związana z rodzajem i uciążliwością czynników, na jakie dana osoba jest narażona w miejscu swojej pracy. Wszelkie koszty związane z okresowymi badaniami lekarskimi pokrywa pracodawca i to również on wybiera jednostkę medyczną, ponieważ firma nie może skierować na badania do miejsca, z którym nie jest związana umową. Badania okresowe powinny zostać wykonane w godzinach pracy, a nieobecność w tym czasie na stanowisku pracy nie wiąże się ze zmniejszeniem wynagrodzenia. W Jarocinie badania z zakresu medycyny pracy można wykonać w Przychodni Medan.
Kontrolne badania zlecane są z kolei pracownikom, którzy byli niezdolni do pracy i przebywali na zwolnieniu lekarskim przynajmniej przez 30 dni. Badania kontrolne wykonywane są w celu określenia, czy dana osoba może bezpiecznie wrócić na swoje dawne stanowisko pracy, a stan jej zdrowia pozwala na wykonywanie obowiązków zawodowych. Lekarz medycyny pracy może potrzebować potwierdzenia o zakończeniu leczenia. Każdy pracodawca ma obowiązek ustosunkowania się do zaleceń lekarza i ewentualnie przeprowadzenia reorganizacji pracy podwładnego.
Jakie mogą być skutki decyzji lekarza medycyny pracy?
Każde badania wykonywane przez lekarza medycyny pracy – wstępne, okresowe czy kontrolne, kończą się wystawieniem orzeczenia lekarskiego, które stwierdza brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na danym stanowisku lub przeciwnie – lekarz zauważa przeciwwskazania zdrowotne, które uniemożliwiają podjęcie lub kontynuowanie pracy. Każdy pracodawca zobligowany jest do przekazania informacji lekarzowi medycyny pracy o czynnikach szkodliwych, które mogą wpływać na zdrowie pracownika. W sytuacji wystąpienia przeciwwskazań do wykonywania pracy pracodawca nie może dopuścić do niej podwładnego. W przypadku etatowych pracowników, którzy są szczególnie chronieni, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy, a jedynie zmienić warunki pracy, choć nie zawsze okazuje się to możliwe.