Błędy w aktach notarialnych i ich potencjalne konsekwencje

Sporządzenie dokumentu w formie aktu notarialnego ma zagwarantować stronom, że dana czynność zostanie dokonana prawidłowo oraz zgodnie z prawem. Nad należytym zabezpieczeniem praw i interesów stron, a więc poprawnością aktu notarialnego, czuwa notariusz. Jednak błędy zdarzają się każdemu. Warto więc wiedzieć, jakie błędy mogą pojawić się w aktach notarialnych oraz jakie mogą być ich potencjalne konsekwencje.

Błędy oczywiste i istotne

Omyłki, które pojawiają się w aktach notarialnych, dzielą się na oczywiste oraz istotne. Błędy oczywiste to drobne i niezamierzone omyłki, np. pisarskie: literówki, błędy ortograficzne, rachunkowe i inne. Co ważne, nie wynikają one z błędów merytorycznych, rażącego zaniedbania osoby przygotowującej dokument lub złej woli stron – są to pomyłki, które mogą zdarzyć się każdemu, także notariuszowi lub stronom podczas dokonywania czynności notarialnej.

Poważniejsze są błędy istotne, które mogą prowadzić do zmiany znaczenia dokumentu. Są to błędy merytoryczne, obejmujące np. fikcyjne czynności prawne lub brak świadomości strony. Ze względu na osobę notariusza takie błędy zdarzają się rzadko – jeśli notariusz uzna, że dana czynność notarialna będzie niezgodna z prawem, może odmówić jej dokonania. Jednak nie zawsze przesłanki, które mogą świadczyć o naruszeniu interesów stron, są widoczne, dlatego takie błędy mogą się zdarzyć.

Potencjalne konsekwencje błędów w aktach notarialnych

Błędy oczywiste zazwyczaj nie powodują konsekwencji prawnych. Wystarczy poprawić błąd przed podpisaniem aktu notarialnego, a także omówić go z osobami, które biorą udział w czynności notarialnej. Należy jedynie pamiętać, aby treść była czytelna – błędy mogą być przekreślone, nie zaś zamazane. Natomiast omyłki zauważone po podpisaniu aktu notarialnego poprawia się poprzez sprostowanie w protokole. Dlatego w Kancelarii Notarialnej oraz innych kancelariach notarialnych dokument przed podpisaniem odczytuje się na głos. Łatwiej wówczas wyłapać potencjalne błędy.

Kiedy pomyłka przyczynia się do zmiany stanu prawnego kwestii omawianej w akcie notarialnym, wiąże się to z konsekwencjami prawnymi. Akt notarialny zostaje uznany za nieważny, a tym samym przestają obowiązywać skutki prawne, które wywołały jego podpisanie. Jeśli wina leży po stronie notariusza, czeka go odpowiedzialność dyscyplinarna. Strony mogą w takiej sytuacji ubiegać się o rekompensatę za szkody, które powstały w wyniku błędu przy wykonywaniu czynności notarialnych.