Niedopełnienie zasad BHP? Konsekwencje dla pracodawcy
Nowoczesny pracodawca dbający o dobro pracowników pragnie zapewnić im jak najlepsze warunki. W celu osiągnięcia takiego stanu rzeczy musi przede wszystkim przestrzegać przepisów BHP. To nie jest tylko wymóg, ale gwarancja bezpieczeństwa.
Co mówi prawo
W trosce o dobro, bezpieczeństwo i zdrowie pracowników na terenie Polski przestrzegane są Kodeks pracy oraz Przepisy i rozporządzenia Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej (źródło: Kodeks pracy [Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.], Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy [Dz. U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.]). Wymagania i stawiane pracodawcom warunki mają na celu nie tylko poprawienie jakość pracy osobom zatrudnionym w organizacji, ale przede wszystkim minimalizację zagrożenia wobec zdrowia pracowników.
Obowiązki pracodawcy
Polskie akty prawne w sposób jasny wyznaczają warunki pracy każdej jednostki pracującej. Niezależnie od zajmowanej pozycji w strukturze przedsiębiorstwa każdemu pracownikowi przysługuje szereg praw, których pracodawca musi bezwzględnie przestrzegać. W odniesieniu do przepisów BHP, gdy w zakładzie pracy zidentyfikowane zostały jawne zaniedbania ze strony pracodawcy, pracownik posiada pełne prawo do odmówienia wykonywania czynności wynikających z obowiązku pracy.
Dodatkowo każdy pracownik, dbając o dobro swoje i współpracowników, powinien zgłosić taki proceder regionalnej placówce Państwowego Inspektoratu Pracy (PIP). Niemniej jednak również pracownik jest zobowiązany do przestrzegania wszelkich zasad bezpieczeństwa. W przypadku niestosowania się do przepisów BHP oraz regulaminu zakładowego pracodawca w trosce o bezpieczeństwo jest zobowiązany do odsunięcia zatrudnionego od stanowiska pracy.
Kary dla pracodawcy
Za brak zapewnienia warunków pracy zgodnych z zasadami BHP, jak i za nieprzestrzeganie tych zasad lub zaniedbania wobec funkcjonującego kodeksu pracy na pracodawcę nakładana jest odpowiedzialność karna z tytułu wykroczenia przeciwko prawom pracowników (Kodeks pracy, art. 283), odpowiednia kara (Kodeks pracy, art. 281-221) lub obowiązek odszkodowania z powództwa cywilnego. W przypadku wykroczenia przeciwko prawom pracowników na pracodawcę może zostać nałożona grzywna od 1000 do 30 000 zł.
Przy drastycznym naruszeniu zasad bezpieczeństwa, niedopełnieniu obowiązków w tym zakresie lub powodując narażenie pracowników na utratę zdrowia, a nawet życia, pracodawca (lub bezpośredni przełożony odpowiedzialny za działanie zespołu pracowniczego) podlega karze pozbawienia wolności nawet do lat 3. Sytuacją łagodzącą może być fakt, że zaniedbanie było nieumyślne i niezamierzone (kara może zostać zredukowana do roku pozbawienia lub ograniczenia wolności). Ponadto pracodawca może uniknąć kary, gdy sam, dobrowolnie dostosuje warunki do określonych na stanowisku pracy wymagań.
