Ważne fakty o zachowku
Czym jest zachowek?
Instytucja ta ma na celu zabezpieczenie sytuacji majątkowej członków najbliższej rodziny spadkodawcy, w przypadku, gdy ten ostatni sam o to nie zadbał. Przesłankami jest więc brak uwzględnienia w testamencie lub nieotrzymanie darowizny wliczającej się w spadek. Wówczas taka osoba może ubiegać się o częściową rekompensatę finansową. Musi to jednak zrobić przed upływem 5 lat od śmierci spadkodawcy lub ogłoszenia testamentu. Kancelaria Radcy Prawnego Joanna Roman oferuje pomoc w tego typu sprawach spadkowych.
Kto może wystąpić o zachowek?
To prawo przysługuje wyłącznie zstępnym, czyli najbliższej rodzinie zmarłego. Do tej grupy zaliczamy więc jedynie małżonka, dzieci, wnuki i rodziców. Należy jednak pamiętać, że jeśli spadkodawca w chwili śmierci miał rodziców, małżonka, dzieci i wnuki, to prawo do zachowku mają wyłącznie krewni, którzy dziedziczyliby w pierwszej kolejności. Zgodnie z przepisami są nimi tylko dzieci i małżonek. Rodzice mogą wystąpić o zachowek na przykład wtedy, gdy zmarły byłby bezdzietnym kawalerem. Analogiczna sytuacja jest w przypadku wnucząt, które nie mogą otrzymać legitymy, jeśli wciąż żyją ich rodzice.
Kto zachowku nie otrzyma?
Członkowie najbliższej rodziny nie mają prawa do zachowku, jeśli zostały wydziedziczone lub uznane za niegodne dziedziczenia. Podobnie jak ci, którzy spadek odrzucili lub zrzekli się dziedziczenia.
Na jaką kwotę możemy liczyć?
Konkretna kwota uzależniona jest oczywiście od wartości udziału spadkowego, który należałby się na mocy dziedziczenia z ustawy. Najlepiej wyjaśnić więc to na konkretnym przykładzie. Zmarły wdowiec pozostawił po sobie spadek w wysokości 300 tys. zł. Zgodnie z testamentem wszystko przepisał swoim dwóm córkom, pomijając całkowicie syna. Każda z córek otrzymała więc po 150 tys. zł. Zgodnie z dziedziczeniem ustawowym syn miałby udział w spadku wynoszący 1/3, czyli 100 tys. zł. Może się więc ubiegać o rekompensatę finansową w wysokości połowy tej kwoty, czyli o 50 tys. zł.
Jeżeli sprawa dotyczy osoby małoletniej lub dorosłej, ale całkowicie i trwale niezdolnej do pracy, to wtedy wartość legitymy wynosi aż 2/3 wartości udziału spadkowego. W naszym przykładzie taki niepełnoletni syn otrzymałby więc 66,66 tys. zł (2/3 x 100 tys. zł).
Jakie są koszty ubiegania się o zachowek?
Opłata sądowa od pozwu za zachowek wynosi 5% wartości kwoty pieniężnej, jaką sobie rościmy. Należność ta nie może być jednak mniejsza niż 30 zł i nie większa niż 100 000 zł.
