Stal nierdzewna - uniwersalność i różnorodność zastosowań.
Stal nierdzewna to, wbrew pozorom, określenie dotyczące bardzo dużej grupy gatunków stali jakościowej o podwyższonej zawartości chromu, wynoszącej co najmniej 10,5%. Niemniej jednak właściwości tych materiałów sprawiają, że są one wyrobem uniwersalnym o szerokim spektrum zastosowań, które są doskonale dostosowane do wyzwań stawianych w dzisiejszych czasach. Dlatego też stal nierdzewna wykorzystywana jest w wielu branżach i sektorach gospodarki.
Proces produkcyjny
Produkcja stali nierdzewnej to proces, który rozpoczyna się podobnie jak w przypadku tradycyjnej. Z rudy żelaza i koksu wytwarzana jest surówka, która następnie przetwarzana jest w spiek. Kolejnym krokiem jest jego podgrzanie, wraz z koksem, do odpowiedniej temperatury, w wyniku czego następuje roztopienie. Na tym etapie następuje wzbogacenie produktu poprzez dodanie różnego rodzaju pierwiastków – przede wszystkim chromu. W efekcie, na powierzchni stali powstaje dodatkowa warstwa (pasywna) o skłonności do samoczynnego odbudowywania się, która zapewnia odporność na korozję. Wyższa zawartość chromu i dalsze składniki stopowe, jak nikiel i molibden, sprawiają, że wyroby ze stali nierdzewnej stają się jeszcze bardziej odporne na działanie czynników zewnętrznych.
Właściwości
Poszczególne gatunki stali nierdzewnej wykazują rozmaite właściwości, co warunkowane jest zawartością innych składników. Można ją przede wszystkim podzielić ze względu odporności na korozję na stal trudnordzewiejącą - stosowaną w temperaturze otoczenia na elementy konstrukcyjne, od których jest wymagana podwyższona odporność na korozję atmosferyczną, także w środowisku atmosfery przemysłowej oraz na stal odporną na korozję, która z kolei może być:
- ferrytyczna - zawierająca nawet do 25 % chromu. Charakteryzuje się ona dobrymi właściwościami wytrzymałości mechanicznej i plastycznej oraz wysoką odpornością na korozje,
- martenzytyczna – stal magnetyczna, charakteryzująca się ciągliwością oraz twardością,
- austenityczna – wpływająca na obniżenie właściwości magnetycznych, ma zastosowane są w środowiskach wodnych o bardzo dużym stopniu agresywności,
- ferrytyczno – austenityczna - charakteryzuje się wyższą wytrzymałością niż stale austenityczne. Są wysokostopowymi stalami odpornymi na korozje, które dzięki odpowiedniemu składowi chemicznemu i obróbce cieplnej mają strukturę złożoną
z dwóch podstawowych faz: ferrytu i austenitu.
Do zalet posiadanych przez produkty ze stali odpornej na korozję zaliczyć należy wiele wyjątkowych właściwości, które plasują stal nierdzewną w ścisłej czołówce najbardziej funkcjonalnych materiałów. Są to między innymi przewodzenie prądu, żaroodporność, biotolerancja, atrakcyjny i estetyczny wygląd, łatwość w obróbce oraz czyszczeniu.
Różnorodność zastosowań
Zastosowanie tego materiału jest bardzo szerokie - od przemysłu ciężkiego i produkcji energii do mechaniki precyzyjnej i elektroniki. Wykorzystywany jest on między innymi w przemyśle okrętowym, papierniczym, petrochemicznym, motoryzacyjnym i wielu innych, czyli wszędzie tam gdzie wymagana jest wysoka wytrzymałość na zmęczenie korozyjne. Na rynku można znaleźć bardzo szeroki zakres wyrobów hutniczych ze stali nierdzewnej, w tym również blachy, rury, profile, pręty, płaskowniki, kątowniki, siatki i nie tylko, które oferują wyspecjalizowane firmy takie jak Forgis z Jasła. Wyroby odporne na korozję doskonale sprawdzają się także w przemyśle spożywczym, gdzie wykorzystuje się je na materiały służące do przechowywania oraz transportu i kontaktu z żywnością.
Nie należy także zapominać, że stal nierdzewna jest całkowicie przetwarzalna i neutralna dla środowiska, a co za tym idzie jest ekologicznym oraz uniwersalnym materiałem.
