Rodzaje materiałów ogniotrwałych

Materiały ogniotrwałe to tworzywa ceramiczne, charakteryzujące się dużą odpornością na działanie ognia. Umożliwiają przeprowadzanie procesów technologicznych w urządzeniach, w których panują wysokie temperatury. Służą do oddzielenia przestrzeni, w której zachodzą te procesy od otoczenia. Jakie rodzaje materiałów ogniotrwałych można wyróżnić i gdzie znajdują one zastosowanie?

Kryteria podziału materiałów ogniotrwałych

Materiały ogniotrwałe dzieli się przede wszystkim ze względu na ich ogniotrwałość na materiały ogniotrwałe (150-177 SP), wysokoogniotrwałe (177-200 SP) oraz materiały o najwyższej ogniotrwałości (powyżej 200 SP). Ponadto materiały ogniotrwałe rozróżnia się na podstawie:

1. Składu chemiczno-mineralnego materiałów ogniotrwałych:

• materiały krzemionkowe,
• materiały glinokrzemianowe, w tym:
• materiały szamotowe,
• materiały kwarcowo-szamotowe,
• materiały wysokoglinowe,
• materiały korundowe,
• materiały magnezytowo-wapniowe,
• materiały magnezytowo-krzemianowe,
• materiały spinelowe;

1. Porowatości otwartej materiałów ogniotrwałych:

• materiały ogniotrwałe szczelnie zwarte,
• materiały ogniotrwałe wysoko zwarte,
• materiały ogniotrwałe zwarte,
• materiały ogniotrwałe średnio zwarte,
• materiały ogniotrwałe normalnie zwarte,
• materiały ogniotrwałe o obniżonej zwartości,
• materiały ogniotrwałe o niskiej zwartości;

1. Technologii produkcji materiałów ogniotrwałych:

• formowanie z mas plastycznych,
• formowanie z mas termoplastycznych,
• formowanie z mas lejnych,
• formowanie z mas sypkich,
• formowanie na gorąco,
• topienie, a następnie odlewanie do form,
• wycinanie materiałów ogniotrwałych z naturalnych skał;

1. Sposobu obróbki cieplnej materiałów ogniotrwałych:

• materiały ogniotrwałe niewypalane,
• materiały ogniotrwałe wypalane (spiekane) w wysokiej temperaturze,
• materiały ogniotrwałe wygrzewane w temperaturze 150-750 stopni C,
• materiały ogniotrwałe topione.

Cechy materiałów ogniotrwałych

Materiały ogniotrwałe charakteryzują się:

• wysokim poziomem ogniotrwałości, sięgającym lub wyższym 150P,
• odpornością na nagłe zmiany temperatur,
• zachowaniem kształtów w wysokich temperaturach,
• zachowaniem rozmiarów w wysokich temperaturach,
• odpornością na działanie naprężeń mechanicznych,
• odpornością na ścieranie,
• odpornością na odkształcanie,
• odpornością chemiczną.

Zastosowanie materiałów ogniotrwałych

Materiały ogniotrwałe stosuje się w przemyśle:

• energetycznym,
• metalurgicznym,
• szklarskim,
• cementowym,
• hutniczym.

Materiały ogniotrwałe wykorzystuje się m.in. do budowy pieców szklarskich, cementowych, tunelowych, baterii pieców koksowniczych, nagrzewnic wielkopiecowych oraz kopuł nagrzewnic, kadzi zalewowych, wyłożeń pieców hutniczych, sklepień pieców elektrycznych, a także wymienników ciepła.

Jednym z producentów materiałów ogniotrwałych są Bolesławieckie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych, działające od 1945 roku. W ofercie firmy znajdują się m.in. betony specjalistyczne, betony niskocementowe, żaroodporne, izolacyjne oraz betony konwencjonalne, łącznie ponad 150 materiałów o wysokiej odporności na temperaturę sięgającą 1800 stopni Celsjusza.