Na czym polega ekstruzja roślin strączkowych i jakie są jej zalety?
Nasiona roślin strączkowych takich jak groch, łubin, a w szczególności soi, to wartościowe źródła białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin i składników mineralnych. Są cennymi składnikami pasz zarówno dla trzody chlewnej, jak i drobiu czy bydła. Jednak w postaci surowej praktycznie się do tego nie nadają, z tego względu poddawane są obróbce. Jedną z najczęściej wykorzystywanych do tego metod, jest ekstruzja.
Czym jest i jak przebiega ekstruzja nasion?
Ekstruzję można zdefiniować jako termiczno-mechaniczny proces obróbki nasion strączkowych lub zbóż. Całość wykonywana jest na dedykowanym do tego zadania urządzeniu, czyli ekstruderze. Ziarna po przejściu obróbki, przyjmują postać granulatu lub pelletu (ekstrudaty) i przeznaczone są do dalszej obróbki, np. do przygotowania pełnowartościowych pasz.
Przebieg procesu ekstruzji nasion strączkowych rozpoczyna się od umieszczenia ziaren w koszu zasypowym, skąd za pomocą podajnika ślimakowego trafia do komory ekstrudera. Tam obraca się kluczowy element urządzenia, czyli ślimak napędzany silnikiem elektrycznym. To właśnie w tym momencie następuje mieszanie, ściskanie oraz przesuwanie surowca. Siła ściskająca może wynosić nawet kilkadziesiąt MPa, a temperatura oscyluje w granicach 50-100 stopni Celsjusza. Zarówno wymienione parametry, jak i moc przerobowa maszyny, uzależniona jest od jej wielkości i producenta modelu. Dodatkowo ekstruder może być doposażony w wentylator lub chłodnicę obniżającą temperaturę produktu końcowego.
Jakie są zalety przeprowadzenia ekstruzji?
Poddanie ziaren mechaniczno-termicznej obróbce, niesie ze sobą szereg korzyści. Przede wszystkim, dzięki wysokiej temperaturze ginie większość szkodliwej mikroflory, takiej jak grzyby i bakterie. Jest to szczególnie istotne, jeśli roślina została porażona pleśnią czy innymi chorobami mogącymi negatywnie wpłynąć na plon. Zakup i użycie ektrudera, np. w firmie AgroFeedingTech niesie ze sobą dodatkowe korzyści, ponieważ obróbka ziarna w wysokiej temperaturze i jego rozdrobnienie powodują:
- żelatyzację skrobi, co poprawia proces trawienia paszy,
- rozrywanie ścianek komórek tłuszczowych, zwiększając dostępność oleju w procesie trawienia,
- zmniejszenie wilgotności surowca, dzięki czemu możliwe jest jego długie przechowywanie,
- zwiększenie energii metabolicznej pasz.
Ponadto wspomniana żelatyzacja, poprawia smak i zapach paszy, dzięki czemu zwiększony zostaje jej pobór. Skrobia zostaje rozłożona na prostsze i słodsze związki, chętniej zjadane przez zwierzęta.
