Kto ma dziś w Polsce prawo do świadczeń przedemerytalnych?

Otrzymanie świadczenia emerytalnego wymaga osiągnięcia odpowiedniego wieku oraz wykazania się wystarczająco długim stażem pracy. System ubezpieczeń społecznych przewiduje jednak również wypłatę specjalnego świadczenia przedemerytalnego dla osób, które straciły pracę, a do emerytury pozostało im mniej niż 5 lat. Żeby je otrzymać, trzeba spełniać odpowiednie kryteria.

Czym jest świadczenie przedemerytalne?

Znalezienie pracy w okresie, gdy do emerytury zostało już tylko kilka lat, bywa bardzo trudne. Pracodawcy niechętnie decydują się na zatrudnienie osób, które są lub w krótkim czasie będą objęte ochroną przed zwolnieniem, nawet jeśli posiadają poszukiwane na rynku pracy kompetencje. Osoby, które znajdą się w takiej sytuacji, mogą uzyskać świadczenie przedemerytalne, które może pozwolić im na przetrwanie aż do momentu, gdy uda im się znaleźć ofertę pracy albo osiągną wiek pozwalający na przejście na emeryturę. Uzyskanie świadczenia jest jednak obwarowane wieloma warunkami – zauważa przedstawiciel kancelarii Radcy prawnego Wojciecha Chmuraka, specjalizującej się m.in. w Prawie ubezpieczeń społecznych.
 

Świadczenie przedemerytalne może być przyznane od daty złożenia wniosku. Jego wysokość dla osób, które obecnie będą je uzyskiwać, jest ustalana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i poddawana waloryzacji – od 1 marca 2021 roku kwota świadczenia wynosi 1262,34 zł, a jej wypłata następuje pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, za który przysługuje.

Uzyskanie świadczenia przedemerytalnego wymaga wypełnienia warunków obowiązujących wszystkie osoby, które chcą się o nie ubiegać, a także spełnienia kryteriów ustalanych dla poszczególnych grup osób potencjalnie uprawnionych do otrzymania zasiłku. Warunkami wspólnymi jest pobieranie przez okres 180 dni zasiłku dla bezrobotnych oraz posiadanie statusu zarejestrowanego bezrobotnego. Ważne jest też, że osoba występująca o świadczenie nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny podjęcia pracy, a swój wniosek złożyła w ciągu 30 dni od uzyskania zaświadczenia z Urzędu Pracy o fakcie pozostawania bez zatrudnienia przez 180 dni.

Jakie warunki indywidualne musi spełniać osoba ubiegająca się o świadczenie?

Warunki indywidualne, które trzeba wypełnić, aby móc otrzymać świadczenie zależą od sytuacji wnioskodawcy związanej z przyczyną rozwiązania stosunku pracy. W razie, gdy do rozwiązania umowy o pracę doszło z powodów leżących po stronie zakładu pracy, ważne jest, by okres zatrudnienia trwał dłużej niż 6 miesięcy, a osoba mogła wykazać się 30-letnim stażem pracy oraz ukończonymi 55 latami – w przypadku kobiet, oraz 35-letnim stażem pracy i wiekiem ponad 60 lat w przypadku mężczyzn. Jeśli do zwolnienia doszło w wyniku likwidacji zakładu pracy, wówczas okres zatrudnienia wymagany przy przyznawaniu świadczenia przedemerytalnego pozostaje bez zmian i wynosi 6 miesięcy, a konieczny staż dla kobiet to 20 lat i 25 lat dla mężczyzn, a wiek odpowiednio 56 albo 61 lat.

Otrzymanie zasiłku jest możliwe również, jeśli osoba, która się o niego ubiega, prowadziła działalność gospodarczą i ogłosiła upadłość. W takich okolicznościach wymaga się, aby działalność była prowadzona bez przerw przez przynajmniej 24 miesiące, a przedsiębiorca opłacał za ten okres składki. Konieczny jest też 20-letni staż pracy i wiek co najmniej 56 lat dla kobiet oraz 25-latni staż i wiek przynajmniej 61 lat dla mężczyzn.

O zasiłek przedemerytalny można ubiegać się także wówczas, gdy utraciło się prawo do renty. Niezbędna jest jednak wówczas rejestracja w Urzędzie Pracy w ciągu 30 dni, 20-letni staż pracy i wiek 55 lat dla kobiet albo 35-letni staż i wiek 60 lat dla mężczyzn, a także fakt pobierania renty przez co najmniej 5 lat. Uzyskanie zasiłku będzie też możliwe w przypadku osób, które utraciły prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego albo zasiłku dla opiekuna z powodu śmierci osoby, nad którą sprawowano opiekę. W takiej sytuacji należy jednak zarejestrować się w Urzędzie Pracy w ciągu 60 dni, potwierdzić fakt pobierania zasiłków przez 365 dni, a także mieć 20 lat stażu pracy i ukończone 55 lat dla kobiet albo 25 lat stażu pracy i ukończone 60 lat dla mężczyzn.