Jak skutecznie diagnozować nadwrażliwość pokarmową?
Nadwrażliwość pokarmowa to swego rodzaju uczulenie na składniki produktów spożywczych. Zwykle w przypadku nadwrażliwości mowa jest o alergii lub nietolerancji pokarmowej. Choć bywa, że schorzenia te mogą mieć podobne objawy, nie można pojęć tych używać zamiennie. Podobnie jak odmienne powinny być metody ich diagnozowania. Zobaczmy więc, jakie metody diagnostyczne stosowane są w nadwrażliwości pokarmowej? Jaka jest ich skuteczność?
Różnica między alergią a nietolerancją pokarmową
Alergia i nietolerancja pokarmowa mogą dawać objawy zarówno ze strony z górnego odcinka przewodu pokarmowego (nudności, odbijania, zgaga, uczucie przepełnienia w nadbrzuszu po posiłku), jak i dolnego (wzdęcia brzucha, zmiana rytmu wypróżnień). Jednak przyczyna ich może być różna. W alergii reakcja jest wynikiem nieprawidłowego działania układu immunologicznego, w nietolerancji złego metabolizmu. Skuteczność leczenia nadwrażliwości pokarmowej zależy od zrozumienia różnic między wyżej wymienionymi schorzeniami.
Różnice między nimi dotyczą także czasu wystąpienia objawów niepożądanych. W alergii mogą one występować do dwóch godzin po kontakcie z alergenem (reakcja wczesna), do około dwunastu godzin po zjedzeniu produktów uczulających (reakcja opóźniona) lub powyżej dwunastu godzin (reakcja późna). W przypadku nietolerancji pokarmowej efekt zjedzenia alergenu może być zauważony dopiero po kilku dniach. Przyczyną może być np. brak enzymu odpowiadającego za strawienie danego produktu. Objawy alergii zazwyczaj są gwałtowniejsze, nie muszą dotyczyć jedynie układu pokarmowego, a np. wywołać szybką reakcję w postaci duszności, obrzęku czy zmian skórnych. Będą to również wymioty, nudności, kurczowy ból brzucha, biegunka. Do mniej jednoznacznych niedomagań organizmu zalicza się rozdrażnienie, czy problemy ze snem. Gdy mowa o nietolerancji, zwykle mamy do czynienia z objawami mniej gwałtownymi. Zwykle są to gazy, wzdęcia brzucha, kurczowy ból brzucha, biegunka. Co istotne będą to także symptomy niekojarzone z nadwrażliwością pokarmową jak: niedożywienie, anemia (niedokrwistość), zmniejszenie masy ciała, zmiany w zachowaniu (m.in. depresja), wypryski skórne (tzw. opryszczkowe zapalenie skóry), owrzodzenia w ustach, napady drgawek, bóle głowy, problemy z koncentracją.
Jak diagnozować nadwrażliwość pokarmową?
W leczeniu ważne jest przede wszystkim znalezienie lekarza specjalizującego się w schorzeniach układu pokarmowego i chorobach na tle alergicznym jak np. dr n. med. Irena Dawidiuk w Centrum Futura we Wrocławiu. Opieka specjalisty jest niezbędna do przeprowadzenia właściwej diagnozy i ustawienia planu leczenia. Zazwyczaj w diagnostyce chorób na tle alergicznym wykorzystuje się testy skórne (np. punktowe i naskórkowe, śródskórne), prowokacyjne, wodorowy test oddechowy, badania krwi, kału, DNA, biopsję jelitową. Charakteryzują się one różnym poziomem skuteczności w odpowiedzi na poznanie przyczyn nadwrażliwości jelitowej.
Do innowacyjnych i jednocześnie skutecznych metod wykrywania nadwrażliwości pokarmowej zalicza się test MRT. Określa on stopień wrażliwości pacjenta na pokarmy oraz dodatki do żywności. Pozwala szybko wyeliminować z diety najbardziej reaktywne produkty. Nie tylko łagodzi objawy chorobowe, ale co ważniejsze likwiduje ich przyczyny. Wszystko dzięki możliwości zbadania reakcji leukocytów na dany pokarm. Przetworzenie wyników w programie LEAP pozwala na stworzenie Planu Zarządzania Dietą. Obejmuje on eliminację uczulających produktów, oczyszczenie organizmu z antygenów oraz propozycję nowego sposobu odżywiania z elementami diety naprzemiennej.
