Dźwigi w budynkach – rodzaje konstrukcyjne

Dźwigi, zwane popularnie windami, służą do pionowego przenoszenia osób lub towarów. Podróżując nimi chwalimy sobie wygodę, szybkość, brak konieczności używania klatki schodowej i narażania się na wysiłek. Czasem jest on nie byle jaki – dotarcie na ostatnie piętro nowoczesnego wieżowca bez użycia windy to niemały wyczyn. Na szczęście windy pokonują ten dystans w znacznie krótszym czasie. Najszybsze z nich nawet w kilkanaście sekund.

Dźwigi osobowe a prawo budowlane

Widok nowoczesnej windy w wysokim budynku nikogo już obecnie nie dziwi. I choć nadal można je spotkać w bardzo starych blokach, czasy hałaśliwych, rozklekotanych dźwigów z ruchomą ścianą przednią minęły bezpowrotnie. Obecnie montowane windy muszą być przede wszystkim bezpieczne, pojemne oraz szybkie. Oczywiście nie ma zazwyczaj potrzeby, by instalować w budynku windę tak szybką, jak ta w berlińskiej wieży telewizyjnej, ale zwiększenie wygody jej używania zawsze jest wskazane. Prawo budowlane nie reguluje tej kwestii – wymaga jedynie instalacji wind w budynkach mających cztery i więcej kondygnacji. Nie oznacza to oczywiście, że nie pojawiają się one w innych budynkach. Wręcz przeciwnie, wyposażane w nie budynki trzy‐, a nawet dwupiętrowe zdarzają się coraz częściej. Montażem urządzeń dźwigowych zajmuje się m.in. firma BK Dźwig Sp. z o.o.

Obszary szybów oraz typy dźwigów

Szyb windy dzielimy na trzy istotne obszary:

• nadszybie, czyli część szybu znajdującą się między poziomem najwyższego przystanku a stropem szybu,
• wysokość podnoszenia, czyli odcinek przejazdu kabiny pomiędzy nadszybiem a podszybiem,
• podszybie, czyli część szybu znajdującą się poniżej poziomu najniższego przystanku.

Natomiast rodzaje wind są następujące:

• Dźwigi hydrauliczne – w ich przypadku zespół napędowy windy składa się ze zbiornika, pompy hydraulicznej i silnika elektrycznego. Wprawiany w ruch siłownik napędza kabinę dzięki przełożeniu bezpośredniemu (1:1), pchając ją ku górze lub pośredniemu (1:2), za pomocą koła linowego i liny. Maszynownie dźwigów hydraulicznych mogą być dowolnie oddalone od samej windy i najczęściej znajdują się w wolnostojących szafkach.
• Dźwigi elektryczne – ich zespół napędowy składa się z silnika elektrycznego oraz sprzężonego z nim koła ciernego. Napędza on liny połączone z ramą kabinową i przeciwwagą. Również tutaj występują dwa rodzaje przełożeń, bezpośrednie i pośrednie. Dźwigi elektryczne mają dwie podstawowe odmiany: z górną maszynownią mieszczącą się bezpośrednio nad stropem szybu lub bez maszynowni, czyli z zespołem napędowym umieszczonym w samym szybie.