Czym charakteryzuje się nowoczesna nawigacja morska?

Kiedy świat odkrywali pierwsi żeglarze, nie istniały jeszcze komputery i inne udogodnienia związane z podróżowaniem. Wtedy morscy odkrywcy musieli radzić sobie, korzystając z dobrodziejstw natury – słońca, gwiazd, księżyca czy wiatrów i prądów. Wyznaczenie pozycji na otwartym morzu nie jest łatwe, szczególnie bez nowoczesnego sprzętu nawigacyjnego. Można próbować bawić się w pierwotnych żeglarzy, ale czy warto ryzykować?

Nawigacja morska – od czego się zaczęła?

Pomysł wykorzystania współrzędnych do wyznaczania odpowiedniego kierunku podróży pojawił się już w starożytnej Grecji. To Klaudiusz Ptolemeusz usystematyzował koncepcję szerokości oraz długości geograficznej. Używano wówczas wykresów Ziemi oraz nieba, a także siatki współrzędnych, co nie było jednak łatwe. Między XVI a XVIII wiekiem wynaleziono takie narzędzia jak sekstant i chronometr. Za pomocą sekstantu można było mierzyć kąt pomiędzy horyzontem a słońcem, zaś chronometr pokazywał czas. W taki właśnie sposób określało się długość i szerokość geograficzną, co pomagało w nawigacji morskiej. Jak to wygląda dziś?

Nowoczesna nawigacja morska

Prawdziwy rozwój nawigacji morskiej rozpoczął się w momencie, kiedy pojawiły się systemy map elektronicznych, globalny system pozycjonowania (GPS) oraz nawigacyjny system zintegrowany (ECDIS) gromadzący wszystkie informacje dotyczące nawigacji, czyli:

• parametry ruchu statku,
• dane z urządzeń zewnętrznych, 
• informacje radarowe.

Niegdyś GPS służył do celów militarnych, dziś korzystają z niego niemal wszyscy – czy to turyści, czy mieszkańcy dużych miast. Aby określić dokładną lokalizację, GPS korzysta z sieci ponad 30 satelitów! 
Mówiąc o nowoczesnej nawigacji morskiej, nie można zapominać o systemie automatycznej identyfikacji AIS (Automatic Identification System). Umożliwia on automatyczną wymianę danych między statkami dla uniknięcia kolizji między nimi. Wraz z systemem kontroli ruchu VTS (Vessel Traffic Service) usprawniają ruch na morzu i zwiększają poziom bezpieczeństwa wśród żeglujących.

Podstawą w dzisiejszej żegludze są mapy elektroniczne. — Dzięki nim marynarze spędzają mniej czasu nad podstawowymi działaniami, takimi jak kreślenie kursów drogi oraz ich korekcja. Mogą więc poświęcić więcej czasu na obserwowanie pogody i otoczenia. Wszystko to sprawia, że pływanie statkiem staje się bezpieczniejsze – tłumaczy przedstawiciel firmy Enavigare, która zajmuje się sprzedażą sprzętu użytkowanego w nawigacji morskiej.

Oczywiście wszystkie wyżej wymienione sprzęty i sposoby nawigacji nie są niezawodne, ale zdecydowanie ułatwiają żeglugę i są obecnie najlepszym sposobem poruszania się po morskich wodach. W przyszłości planowane jest rozwinięcie e-nawigacji, co ma przyczynić się do wzrostu bezpieczeństwa, efektywności użytkowania, jak i wprowadzenia zmian w wymogach szkolenia marynarzy. Jak jednak naprawdę będzie, to się jeszcze okaże.